İçerikler
EYT Nedir?
EYT’de son durum son zamanlarda konuşulanlar arasında. Peki EYT nedir?
Kişinin emekli olabilmesi için gerekli olan prim sayısını doldurması gerekmektedir. Prim sayısı doldurulmadığı zaman emekli olmak zordur. EYT ise prim sayısı dolmasına rağmen emekli olma yaşı gelmeyenleri kapsayan bir durumdur. Bu durum yüzünden pek çok kişi prim sayısını doldurmasına rağmen emekli olamamıştır.
EYT Ne Demek?
Halk arasında EYT olarak bilinen kısaltma aslında “Emeklilikte Yaşa Takılanlar” demektir. 8 Eylül 1999’da çıkarılan 4447 sayılı bu kanunun öncesinde kadınlar 20 yıl sigortalılık şartıyla emekli olurken, erkekler ise 25 yıl sigortalılık şartıyla emekli oluyordu. Bu şartların yanında kişiler 5000 gün ile yaşa bakılmaksızın emekli oluyordu. Hükümet daha sonra kanun maddesinde emeklilik için belirli yaş şartları getirdi. Kanuna göre kadınlarda emeklilik yaş şartı 58, erkeklerde ise 60 oldu. Kanun geçmişe yönelik de işletilince kanundan önce emeklilik şartlarını sağlamış olan birçok insan (Yaklaşık 11 milyon insan) bu kanun yüzünden yaş sınırına takılmış oldu. Aslında emekli olması gereken prim gün sayısı ve sigortalılık süresi dolan kadınlar 58 yaşını, erkekler de 60 yaşını beklemeye koyuldular. O tarihten bu yana emekli olanların azalmasıyla 2022 yılında emekli olanların rakamı 4 milyon 800 bin kişi civarına kadar geriledi.
EYT’de Son Durum Ne?
Kamuoyunda yıllardır tartışılan EYT ile ilgili son dakika gelişmesi yaşanıyor. Hükümet kaynakları seçimlerden önce yeni bir formül belirleyebileceklerini açıkladı. Yetkililer, bu formüller ışığında EYT ile ilgili sorunun çözüleceğini söylediler. 1999 yılından beri çözüm bekleyen milyonlarca kişi yeniden umutlanmaya başladı. 1999’da çıkan 4447 sayılı kanunun etkilediği çalışan sayısı 11 milyon civarındayken bu rakam bugünlerde 3’te 1’ine kadar düşmüş durumda. EYT mağdurlarının mücadelesi belki de sona eriyor. EYT’de son durum epey tartışılmakta.
EYT Şartları Nelerdir?
8 Eylül 1999’da çıkarılan 4447 sayılı kanunun ilgili maddelerine göre yaş şartı aranmaksızın emekli olma hakkı devlet tarafından kaldırılmıştır. Buna göre kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşını doldurmadan prim gün sayıları dolsa dahi emekli olamayacaklar.
EYT’de Son Durumda Yeni Formüller Ne Getiriyor?
Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili atılan son adım atılıyor. EYT’de son durum, 5 maddelik bir formül üzerinde çalışıldığını belirten görevliler, bu formüller içerisinde kısmi emeklilik ve süre tamamlaması gibi seçenekler de bulunduğunu söylediler.
EYT’de Son Durum: Yeni Formüller
Formül 1
Kısmi emeklilik kapsamında 3600 prim gününü doldurmuş olan kadınlar 50 yaşında emekli olabiliyor. 3600 prim gününü doldurmuş olan erkekler ise 55 yaşında emekli olabiliyor.
Formül 2
Süre tamamlaması kapsamında ise yaş şartına bakılmayacak. Artık yaş şartı aranmayacak. 1999 öncesi emeklilik şartları göz önünde bulundurarak kişi emekli olabilme şansına erişebilir. Bu formülde kadınlar 7200 günü, erkekler ise 9000 günü 9 bin prim gününü doldurmuş olmalıdır.
Formül 3
Bu formülde ise kişi emekliliğe kalan süre bazında her yıl kesinti yapılarak emekli edilebilir. Bu maddede söz edilen konuyu kişinin kabul etmesi gerekli çünkü kalan her sene için devlet maaşından kesinti yapacak ve bu kesinti hesaplanacak. Bu kesinti hesaplandıktan sonra kişinin bunu onaylaması gerekmektedir. Devlet kesinti oranını kendisi hesaplayacak. Devletin hesapladığı oran kişinin maaşından kesilecektir.
Formül 4
Bu formülde ise kişinin kanundaki yaşa kadar maaşı kesiliyor ve bu sayede emekli olabiliyor. Eğer kişi bu durumu kabul ederse kanundaki yaşa kadar maaşından belirli bir oran kesiliyor. Emekli yaşı geldiğinde ise kesinti ortadan kaldırılıyor.
Formül 5
Bu formülde ise 5 bin prim günü ile 9 bin 750 prim gününü doldurmuş olanlar emekli olabiliyor. 1999 yılı öncesi 5 bin prim günü 5975 prim günü arasında prim günü bulunan sigortalılar yaşa bakılmaksızın emekli olacak. 1999 yılının Eylül ayından önce işe girenler ise ilk sigortalı oldukları tarihe göre emekli olacak. Burada yaş dikkate alınmıyor. İlk sigortalı oldukları tarihe göre 5 bin ile 5975 prim gününü dolduranlar emekli olabiliyor.
